Als de meerderheid besluit de minderheid op te eten, is dat dan democratie? - bewerkt fb-bericht van 27 juli 2016

Wij leven in een democratische rechtsstaat. Dat is per definitie niet een systeem waar de meerderheid gewoon beslist wat er gebeurt met de minderheden maar waar de volle rechten van minderheden beschermd zijn, wettelijk en in de praktijk. Het is geen dictatuur van een meerderheid maar een systeem waar ook een oppositie recht van bestaan heeft. Het is een systeem dat vele meningen naast mekaar laat bestaan en daarmee kan leven zonder erdoor verontrust te worden - al is dat laatste vlugger gezegd dan gedaan, gezien de menselijke neiging te denken dat men het zelf allemaal beter weet. 

Dat dit een goed, zij het niet volmaakt, systeem is, wordt bewezen door het succes ervan: hoge welstand, sociale zekerheden, goede scholing, gezondheidszorg, langdurige vrede ... en vooral: de grote aantrekkingskracht ervan, het zichtbare feit dat iedereen hier wil komen meegenieten. Begrijpelijk, zeker voor wie in systemen leeft waar die vrijheid met al haar bijproducten niet of niet in die mate bestaat. 

Er is echter een schaduwzijde aan zo'n open systeem: dat kan maar open zijn zolang niemand het weer dicht wil timmeren. Vijanden van de democratische rechtsstaat zijn niet degenen die meningen verkondigen die u minder gevallig zijn maar degenen die anderen die vrijheid willen ontzeggen. Een democratische rechtsstaat overleeft alle gezindheden en meningen. Met één uitzondering: ze kan zich niet open stellen voor wie de democratische rechtsstaat wil afschaffen. Het is zoals vuur zich niet kan open stellen voor water. 

Dus zijn er twee mogelijkheden: de democratische rechtsstaat biedt de vrijheid aan al haar burgers maar dus zeker aan degenen die een totalitair regime verkiezen waar maar één mening mag gelden, om te verhuizen naar zo'n totalitair regime. Keuze genoeg, met het voordeel dat daar doorgaans meningen overheersen die u minder verontrusten. De andere mogelijkheid om water en vuur te verzoenen is het water in te dijken in een niet doorlaatbare pot, zodat het op de duur verdampt of voor wat nuttigs kan gebruikt worden als een stoommachine of om patatjes te koken. Al weet ik niet hoe ik deze metafoor in realiteit zou moeten omzetten.

De verkozenen in een democratische rechtsstaat hebben de absolute plicht op het overleven van dit goede systeem toe te zien. In de kerk mocht niet gevloekt worden, versta: de naam van God gebruiken om dingen te willen die God niet wil. Idem in de democratische rechtsstaat: wie haar wil gebruiken om ze af te schaffen wordt de toegang ontzegd of die gaat in quarantaine. Een open systeem heeft wel degelijk een deur nodig die op tijd en stond op slot kan. Ik ben er zelf nog niet uit hoe dat concreet allemaal moet. Maar ik ben er wel zeker van dat ge niet kunt open zijn als uw openheid op grote schaal misbruikt wordt.