Zeven eigenwijze studieadviezen - bewerkt fb-bericht van 18 februari 2016 naar aanleiding van dit artikel (hier).

Op algemene aanvraag van één mijner volgelingen - ahum - volgen hier wat regels ouderwetse studiemethode, aan den lijve ondervonden door mezelf en vele, vele leerlingen die van de efficiëntie ervan kunnen getuigen. Ze zijn bedoeld voor degenen die het in de toekomst zullen moeten waar maken wat leren en leren leren betreft maar die nu overdonderd worden door adviezen van mensen die het beter menen te weten zonder het zelf ooit te moeten uitvoeren. Al lijken ze niet orthodox, ze zijn het wel (in de volle betekenis: de juiste leer).

1) Leren stil zitten is zeker zo belangrijk als of belangrijker dan steeds in beweging zijn. Studeren is niet voor niets een soort kloosterleven. Ex cathedra onderwijs, mits goed gebracht, is efficiënter dan interactief zijn en discussie. Hoe kunt ge in godsnaam over iets meepraten als ge er nog niks van weet? Leg eerst de fundamenten, dan komt de ruwbouw en pas later het behang en de bemeubeling. Niks is zo saai als fundamenten gieten en muren, steen voor steen, opbouwen. Maar noodzakelijk als ge deftig wilt wonen en de zaak mooi wilt inrichten.

2) Saai of leuk is geen criterium voor goed onderwijs. Toegegeven, leuk is een soort glijmiddel waardoor leerstof wat gemakkelijker binnendringt maar dat betekent niet dat een saaie les niet leerrijk is. Ikzelf heb veel geleerd van saaie leermeesters die hun stof uitstekend beheersten. Ziedaar het ware criterium: kennis van zaken. Trouwens, saai en leuk zijn eigenlijk eigenschappen van de waarnemer, niet van het waargenomene. Want hoe verklaart ge anders dat de ene mens iets leuk vindt dat de andere saai vindt? En ja, als de leraar ex abundantia cordis, uit de volheid van zijn hart, les geeft, dan glijdt het gemakkelijker. Al mag dat volle hart vandaag ook niet meer, hoor: het leerplan heeft altijd voorrang op wat de leraar er in ziet en voor voelt.

3) Vanbuiten leren is gezond. Dril is gezond. En niet eens onaangenaam. Als ge niks actief kent, kunt ge niks passief begrijpen. Zo simpel is het. Geloof de sprookjes niet dat ge alles kunt opzoeken. Of dacht ge ooit iets te vinden waar ge het bestaan niet van kent, tenzij puur bij toeval?

4) Wanneer kent ge iets? Als ge het kunt uitleggen aan een ander zodat die het verstaat. Niet als ge denkt dat ge het kent. En wanneer is uw werk gedaan? Niet als ge wilt dat het gedaan is maar pas als het gedaan is, tot de laatste snik.

5) Studeren is hoe aangenaam ook tegelijk een vorm van zichzelf pijn doen. Bergbeklimmen. De beloning komt maar gaandeweg. Wie geen moeite wil doen, blijft in het donkere dal zitten. Spelenderwijs leren? Dat is voor kleutertjes. Of ziet ge de chirurg ook spelenderwijs opereren? De politie spelenderwijs boeven vangen? Waarmee niet gezegd is dat opereren of boeven vangen niet bevredigend kan zijn, tenminste als het voor volle 100% gedaan wordt. Toewijding, dat is de kunst.

6) Ge doet het of ge doet het niet. Zeggen dat ge u moe maakt is niet hetzelfde als dat doen. 'Ik heb er zoveel uren op gezeten, op die leerstof'. 'Ja, schat, dacht ge nu echt dat het langs die kant binnen moest?' Sommige leerlingen kijken uren naar hun boek, misschien in de hoop dat vake of moeke dan medelijden krijgt of dat de kennis uit zichzelf van het boek in hun hoofd gaat springen. Actie, niet passief wachten tot het wonder geschiedt. En zeker klagen over uw werk is pure energieverspilling, net zoals klagen over het weer. Spaar uw energie voor het eigenlijke werk.

7) En nu de leukste: het alternatief voor school is (laag gekwalificeerd) werk, niet vakantie. Vakantie en school betekenen allebei 'vrije tijd', omdat enkel mensen die vrij zijn of vrij gehouden worden (door het werk van anderen) de tijd krijgen om aan eigen ontwikkeling te werken. Stop dus met het slachtoffer uit te hangen en te klagen dat ge naar school moet want ge zijt eigenlijk op vakantie, meest verwende wereldbewoners aller tijden.

Eens schoolmeester, altijd schoolmeester.